Zum Inhalt springen

Sphagnum in Deutschland


Abercrombie

Empfohlene Beiträge

Hallo!

 

Da es hier im Forum immer mal wieder die Frage danach gab, welches Sphagnum in Deutschland heimisch ist, habe ich mich mal hingesetzt und die Arten in den einzelnen Bundesländern aufgelistet.

Verzichtet habe ich in den Listen auf verschiedene Variationen innerhalb einer Art. Da dies in den einzelnen Bundesländern bisweilen unterschiedlich gehandhabt wird, würde es möglicherweise unübersichtlich werden oder zu Irritationen führen. Wer sich für die Vorkommen in den Bundesländern interessiert, wird dies in den jeweils verlinkten Quellen (zumeist die Roten Listen) finden.

Leider bestehen manche Quellen lediglich aus einfachen Listen, andere jedoch, wie z. B. Sachsen, sind sehr ansprechend und interessant gestaltet und mit Hintergrundinformationen versehen.

Die Quellen enthalten neben Sphagnum auch alle anderen Moose, was durchaus interessant sein kann. Während Brandenburg mit Stand 2002 das Schlusslicht bildet, ist Bayern mit Stand Januar 2019 am aktuellsten.

 

Zunächt einmal möchte ich die Sphagnum-Arten auflisten, die in Deutschland vorkommen. Hier finden sich im Artikel über Torfmoose bei Wikipedia viele Hintergrundinformationen, für einige Arten des Sphagnum gibt es auch Wikipedia-Einträge. Ist ein solcher vorhanden, ist der Artname als Link erkenn- und anklickbar.

 

Sphagnum affine (Verwandtes Torfmoos)

Sphagnum angustifolium (Schmalblättriges Torfmoos)

Sphagnum austinii (…)

Sphagnum balticum (Baltisches Torfmoos)

Sphagnum brevifolium (…)

Sphagnum capillifolium (Hain-Torfmoos)

Sphagnum centrale (Zentriertes Torfmoos)

Sphagnum compactum (Dichtes Torfmoos)

Sphagnum contortum (Gedrehtes Torfmoos)

Sphagnum cuspidatum (Spieß-Torfmoos)

Sphagnum denticulatum (Gezähntes Torfmoos)

Sphagnum fallax (Trügerisches Torfmoos)

Sphagnum fimbriatum (Gefranstes Torfmoos)

Sphagnum flexuosum (Gekrümmtes Torfmoos)

Sphagnum fuscum (Braunes Torfmoos)

Sphagnum girgensohnii (Girgensohns Torfmoos)

Sphagnum inundatum (Untergetauchtes Torfmoos)

Sphagnum lindbergii (Lindbergs Torfmoos)

Sphagnum magellanicum (Magellans Torfmoos)

Sphagnum majus (Großes Torfmoos)

Sphagnum molle (Weiches Torfmoos)

Sphagnum obtusum (Stumpfblättriges Torfmoos)

Sphagnum palustre (Sumpf-Torfmoos)

Sphagnum papillosum (Warziges Torfmoos)

Sphagnum platyphyllum (Löffelblatt-Torfmoos)

Sphagnum pulchrum (Schönes Torfmoos)

Sphagnum quinquefarium (Fünfzeiliges Torfmoos)

Sphagnum recurvum (…)

Sphagnum riparium (Ufer-Torfmoos)

Sphagnum rubellum (Rötliches Torfmoos)

Sphagnum russowii (Russow-Torfmoos)

Sphagnum squarrosum (Sparriges Torfmoos)

Sphagnum strictum (Straffes Torfmoos)

Sphagnum subnitens (Glanz-Torfmoos)

Sphagnum subsecundum (Einseitswendiges Torfmoos)

Sphagnum tenellum (Zartes Torfmoos)

Sphagnum teres (Rundliches Torfmoos)

Sphagnum warnstorfii (Warnstorfs Torfmoos)

 

 

Baden-Württemberg (Stand 2005)

Quelle: Rote Liste und Artenverzeichnis der Moose Baden-Württembergs

Sphagnum angustifolium

Sphagnum balticum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum imbricatum

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Bayern (Stand 2019)

Quelle: Rote Liste und Gesamtartenliste der Moose (Bryophyta) Bayerns

Sphagnum affine

Sphagnum angustifolium

Sphagnum auriculatum

Sphagnum balticum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum inundatum

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnites

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Berlin (Stand 2016)

Quelle: Rote Liste und Gesamtartenliste der Moose (Bryophyta)

Sphagnum angustifolium

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Brandenburg (Stand: 2002)

Quelle: Gesamtartenliste und Rote Liste der Moose des Landes Brandenburg

Sphagnum affine

Sphagnum angustifolium

Sphagnum balticum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Hamburg und Schleswig-Holstein (Stand 2006)

Quelle: Verbreitungsatlas der Moose in Schleswig-Holstein und Hamburg
Quelle: Die Moose Schleswig-Holsteins – Rote Liste

Sphagnum affine

Sphagnum angustifolium

Sphagnum austinii

Sphagnum balticum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum imbricatum

Sphagnum lindbergii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum pulchrum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum recurvum

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Hessen (Stand 2013)

Quelle: Rote Liste der Moose Hessens

Sphagnum affine

Sphagnum angustifolium

Sphagnum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Mecklenburg-Vorpommern (Stand 2009)

Quelle: Rote Liste der gefährdeten Moose

Sphagnum angustifolium

Sphagnum balticum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum imbricatum

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum subtile

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Niedersachsen und Bremen (Stand 2011)

Quelle: Rote Liste und Gesamtartenliste der Moose in Niedersachsen und Bremen

Sphagnum balticum

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum fuscum

Sphagnum imbricatum

Sphagnum lindbergii

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum pulchrum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Nordrhein-Westfalen (Stand 2011)

Quelle: Rote Liste und Artenverzeichnis der Laubmoose - Bryophyta - in Nordrhein-Westfalen

Sphagnum affine

Sphagnum angustifolium

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum lindbergii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum pulchrum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum strictum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Rheinland-Pfalz (Stand 2015)

Quelle: „Artefakt“

Sphagnum affine

Sphagnum angustifolium

Sphagnum austinii

Sphagnum capillifolium

Sphagnum centrale

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum fallax

Sphagnum fimbriatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum girgensohnii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obstusum

Sphagnum palustre

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum quinquefarium

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum russowii

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnites

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Saarland (Stand ?)

Quelle: Rote Liste der Moose des Saarlandes

Sphagnum angustifolium

Sphagnum capillifolium

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum denticulatum

Sphagnum magellanicum

Sphagnum molle

Sphagnum papillosum

Sphagnum squarrosum

Sphagnum subnitens

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

 

Sachsen (Stand 2007)

Quelle: Rote Liste Moose Sachsens

Sphagnum balticum

Sphagnum contortum

Sphagnum fuscum

Sphagnum majus

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum tenellum

 

Sachsen-Anhalt (Stand 2004)

Quelle: Rote Liste der Moose des Landes Sachsen-Anhalt

Sphagnum balticum

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum imbricatum

Sphagnum inundatum

Sphagnum lindbergii

Sphagnum magellanicum

Sphagnum molle

Sphagnum obtusum

Sphagnum papillosum

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

 

Thüringen (Stand 2011)

Quelle: Rote Liste der Moose (Bryophyta) Thüringens

Sphagnum balticum

Sphagnum compactum

Sphagnum contortum

Sphagnum cuspidatum

Sphagnum flexuosum

Sphagnum fuscum

Sphagnum imbricatum

Sphagnum magellanicum

Sphagnum majus

Sphagnum obtusum

Sphagnum papillosum

Sphagnum platyphyllum

Sphagnum riparium

Sphagnum rubellum

Sphagnum subnitens

Sphagnum subsecundum

Sphagnum tenellum

Sphagnum tenerum

Sphagnum teres

Sphagnum warnstorfii

  • Gefällt mir 9
  • Danke 12
Link zu diesem Kommentar
Auf anderen Seiten teilen

Super Arbeit. Danke.

Gibt es eigentlich eine ganz einfach Methode Torfmoose von den anderem Moosen zu unterscheiden ?

Bearbeitet von Bube71
Link zu diesem Kommentar
Auf anderen Seiten teilen

 

vor 10 Stunden schrieb Bube71:

Super Arbeit. Danke.

Gibt es eigentlich eine ganz einfach Methode Torfmoose von den anderem Moosen zu unterscheiden ?

Hallo Bube71 laut meinen Informationen ist es relativ einfach Torfmoose von anderen Moosen zu unterscheiden. Torfmoos wächst in Mooren, feuchten Heiden, Kiesgruben und an anderen feuchten bis nässen stellen. Es ist grün bis rötlich und bildet meist große Teppiche. Die    "Köpfchen" erinnern meistens entfernt an Edelweiß.

Ich hoffe dass es dir hilft Bube.

 

LG Leon

 

  • Gefällt mir 1
Link zu diesem Kommentar
Auf anderen Seiten teilen

Hallo,
da hast Du Dir viel Arbeit gemacht und die links zu den RL der Länder sind recht nützlich (auch wenn nicht alle direkt ans Ziel führen).
Leider sind solche Listen, aber nicht sehr einheitlich, z.B. die gelobte Publikation aus Sachsen nennt nur ausgewählte Arten und nicht etwa alle Sphagnumarten die dort vorkommen (wie der Titel dieses Beitrags es verspricht). Die vollständigere Liste für SN (Stand 2007, S.40) findet sich hier. Einige Arten sind andererseits in manchen Ländern wahrscheinlich schon ausgestorben, stehen aber trotzdem in den RL.

 

Hier ein link zu einer guten Seite mit Verbreitungskarten für ganz Deutschland.
Hier ein link zu einer guten Seite mit Karten für die Schweiz.
 

Selbst wenn es sich von selbst versteht, da hier von Roten Listen die Rede ist. Der Vollständigkeit halber sei erwähnt, dass hierzulande gemäß Bundesnaturschutzgesetz (BNatSchG) und Bundesartenschutzverordnung (BArtSchV Anlage 1) alle Torfmoosarten geschützt sind (auch wenn sie ungefährdet sind) und auch ausserhalb von Schutzgebieten nicht gesammelt werden dürfen.
 

Viele Grüße
Eric

Link zu diesem Kommentar
Auf anderen Seiten teilen

  • 4 Jahre später...
  • 4 Wochen später...

Erstelle ein Benutzerkonto oder melde Dich an, um zu kommentieren

Du musst ein Benutzerkonto haben, um einen Kommentar verfassen zu können

Benutzerkonto erstellen

Neues Benutzerkonto für unsere Community erstellen. Es ist einfach!

Neues Benutzerkonto erstellen

Anmelden

Du hast bereits ein Benutzerkonto? Melde Dich hier an.

Jetzt anmelden
×
×
  • Neu erstellen...

Wichtige Information

Wir haben Cookies auf Deinem Gerät platziert. Das hilft uns diese Webseite zu verbessern. Du kannst die Cookie-Einstellungen anpassen, andernfalls gehen wir davon aus, dass Du damit einverstanden bist, weiterzumachen. Weitere Informationen finden Sie in unserer Datenschutzerklärung.